OBA-live
Tussen januari 2014 en 2016 werkte ik als redacteur voor OBA-live (radio 5) van de Boeddhistische Omroep Stichting en produceerde in die periode tientallen uitzendingen. OBA-live werd uitgezonden vanuit de Openbare Bibliotheek in Amsterdam en gepresenteerd door Bettine Vriesekoop.
Loslaten en transformatie
Uitzenddatum: Dinsdag 15-12-2015 19:00 – 20:00
De BOS houdt na vijftien jaar op te bestaan als zelfstandige omroep en gaat door in een andere gedaante. Ter gelegenheid van het afscheid is OBA Live dit keer opgenomen, en wel op 12 december in de Tolhuistuin in Amsterdam. Te midden van honderden Vrienden van de BOS spreekt OBA Live-presentator Bettine Vriesekoop met:
Noah Levine
De boeddhistische leraar en ‘dharmapunker’ Noah Levine vertelt over de ingrijpende veranderingen in zijn leven, die hem uiteindelijk brachten tot zijn sangha Against de stream en het ‘American Buddhism’.
Frank Uyttebroek
Frank Uyttebroeck is een leerling van Noah Levine en begon in Nederland Tegen de stroom in. In 2015 werd hij door zijn mentor bekrachtigd als dharmaleraar in de lijn van het ‘Against the Stream Buddhist Meditation Center’ in Los Angeles. Wat betekent Noah Levine voor hem en op welke wijze draagt hij deze lijn in Nederland uit?
Reinier Tilanus
Reinier Tilanus is bestuurslid van de Boeddhistische Unie Nederland, de zendgemachtigde van de BOS. Hij vertelt meer over de metamorfose van de Boeddhistische Omroep. Zo zullen de boeddhistische televisieprogramma’s onder de naam Bodhitv vanaf 2016 bij KRO/NCRV te zien zijn. Tilanus gaat ook in op initiatieven van de BUN om het boeddhisme in Nederland via internet gestalte te blijven geven.
En ook nog…
Muziek van de Tibetaanse zangeres Namgyal Lhamo en een allerlaatste column van Tom Hannes.
Jong geleerd, oud gedaan
Uitzenddatum: Dinsdag 24-11-2015 19:00 – 20:00 NPO Radio 5
Soefisme en het zoeken naar verbinding
Johan Witteveen (94), oud-minister van financiën en oud-topman van het IMF, over de verbindende rol die het Soefisme tussen de zes grote religieuze stromingen in de wereld zou kunnen spelen. Witteveen is op 94-jarige leeftijd nog steeds actief als politiek adviseur en is Soefi-meester. Hoe hielp Soefi en meditatie hem in hectische periodes in zijn leven? En was het hem tot steun toen hij vorig jaar zijn zoon, PvdA-senator Willem Witteveen, schoondochter en kleindochter bij de ramp met de MH17 verloor?
De MIND Conference
Op 28 november vindt De MIND Conference plaats in Utrecht. Het is een van de eerste conferenties in Europa over compassie, speciaal gericht op twintigers en dertigers. Het initiatief van studenten uit Utrecht en Amsterdam is een reactie op de groeiende behoefte aan meer empathie en samenwerking in de samenleving. Een behoefte die sinds de aanslagen op vrijdag 13 november in Parijs alleen maar is toegenomen. In de uitzending initiatiefnemer en studente Yara Vrolijks (21). Ook aanwezig bij de MIND Conference is Koen Wessels (23). Hij is een van de oprichters van de Bildung Academie van de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit. De academie gaat zich richten op de persoonlijke ontplooiing van de student en op de bevordering van het maatschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel. Een taak waar universiteiten tegenwoordig niet of nauwelijks meer aan toekomen. Staan studenten in de rij om mee te doen?
Meestervertellers over de liefde
Uitzenddatum: Dinsdag 10-11-2015 19:00 – 20:00 NPO Radio 5
Willem de Ridder
Willem de Ridder is radiomaker, verhalenverteller, tijdschriftenmaker, Fluxuskunstenaar en ‘spiegeloog’. Hij is aanhanger en verspreider van de filosofie dat de werkelijkheid wordt zoals men haar zelf beschrijft; ‘spiegelogie’. In veel plaatsen in Nederland bestaan zogenaamde fanclubs waar mensen oefenen met het gedachtegoed uit de ‘spiegelogie’. Eerder dit jaar verscheen de achtste druk van Willem de Ridder zijn Handboek Spiegelogie.
Als verhalenverteller wordt De Ridder vaak aangekondigd als de meesterverteller Willem de Ridder. Door het hele land vertelt hij oeroude verhalen en is hij een graag geziene gast op diverse vertelfestivals. Er zijn in Nederland op diverse plaatsen audiotours verkrijgbaar, waarbij de luisteraar door zijn stem een hoorspelachtig avontuur wordt binnengeleid, dat zich bijvoorbeeld kan afspelen in ongerepte natuurgebieden of in de geheimzinnige uithoeken van een oud kasteel.
Sahand Sahebdivani
Sahand Sahebdivani is een verhalenverteller en muzikant met Iraanse wortels. Op zijn derde vluchtte hij met zijn ouders uit zijn geboorteland. Hoewel Sahand nooit meer terug is geweest naar Iran, brachten zijn ouders het land weer tot leven: zijn moeder in het zingen van liedjes en zijn vader in het vertellen van verhalen.
In Amsterdam heeft Sahand zijn eigen culturele centrum Mezrab waar hij het publiek kennis laat maken zijn verhalen en muziek. In OBA-live komt Sahand vertellen over wat hem inspireert tot nieuwe verhalen. Politiek en zijn eigen verleden spelen een rol, maar uiteindelijk vooral ook de liefde.
Boeddhisme en psychologie
Uitzenddatum: Dinsdag 27-10-2015 19:00 – 20:00 NPO Radio 5
In Nederland gebruiken ruim een miljoen mensen anti-depressiva. En dat aantal neemt toe. Hoe komt het dat we zo massaal medicijnen gebruiken? Kan het anders? Bettine Vriesekoop spreekt aan de vooravond van de conferentie Boeddhisme en Psychologie, schurende of schuivende panelen, met organisatiecoach Frances Nijssen en klinisch psycholoog Hans Knibbe over de gezondheidsproblematiek, de westerse psychologie en of het oosters boeddhisme hierin een rol kan spelen. Frances Nijssen is een van de organisatoren van de conferentie. Ze is coach, organisatie-adviseur en leiderschapstrainer en geeft workshops over boeddhisme en psychologie. Hoe kijkt zij aan tegen de wisselwerking tussen de westerse psychologie en oosters boeddhisme? Het is een wisselwerking die wat haar betreft veel verder gaat dan mindfulness.
Hans Knibbe
‘Ik heb een mystieke inslag, maar ik ben vooral een onderzoeker van de geest’. Met zijn School voor Zijnsoriëntatie startte Hans Knibbe 25 jaar geleden een verbinding tussen spiritualiteit en psychologie. Hij legt zich toe op therapievormen als Gestalt en neo-Reichiaans lichaamswerk maar daarnaast gebruikt hij ook Dzogchen-meditatie, die afkomstig is uit het Tibetaans boeddhisme. Een paar van zijn publicaties zijn: Rusten in Zijn en Zie, je bent al vrij!, waarin hij uitlegt hoe ‘zijnsoriëntatie’ werkt.
Vorm van Beschaving
Uitzenddatum: Dinsdag 20-10-2015 19:00 – 20:00 NPO Radio 5
Klaas van Egmond
Klaas van Egmond stond dit jaar in de Top 100 duurzame voorlopers van Trouw. Hij haalt zijn persoonlijke inspiratie onder meer uit de antroposofie, een esoterische filosofie en wetenschap gebaseerd op de inzichten van Rudolf Steiner. Hij houdt zich in toenemende mate bezig met de culturele kanten van het milieu- en duurzaamheidsvraagstuk en heeft daarover een boek gepubliceerd onder de titel Een Vorm van Beschaving. Onze huidige beschaving wordt volgens Klaas van Egmond gekenmerkt door crisissituaties die zich op ecologisch, economisch en sociaal gebied voordoen. Fundamentalistische religies, totalitaire staten, materialisme, hedonisme en een even fundamentalistisch kapitalisme zijn alom vertegenwoordigd. Van Egmond laat in dit boek zien welke oorzaken hieraan ten grondslag liggen en hoe naar een nieuwe ‘kwaliteit van leven’ kan worden gezocht om onze beschaving te veranderen. Herhaling van de rampzalige geschiedenis kan alleen worden voorkomen door naar een min of meer gedeeld mens- en wereldbeeld te zoeken. Deze nieuwe manier van leven past binnen de draagkracht van de fysieke aarde en zal tegelijkertijd onze beschaving weer menselijk en waardig maken.
Migratie is van alle tijden
Uitzenddatum: Dinsdag 13-10-2015 19:00 – 20:00 NPO Radio 5
Leo Lucassen
Professor Leo Lucassen promoveerde in 1990 op het proefschrift En men noemde hen zigeuners. De geschiedenis van Kaldarasch, Ursari, Lowara en Sinti in Nederland, 1750-1944 en heeft zich sindsdien in de geschiedenis van migratie en integratie gespecialiseerd. Sinds 1 november 2005 is hij hoogleraar sociale geschiedenis aan de Universiteit Leiden en sinds september 2014 directeur onderzoek van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam. In het boek Winnaars en verliezers brengen Leo en Jan Lucassen in een boek vol met cijfers, statistieken en grafieken de voor- en nadelen van vijf eeuwen migratie in kaart. De hoogleraren keren zich tegen het gebrek aan feiten en de overvloed aan meningen in het debat over immigratie, integratie en de islam. Leo Lucassen komt praten over de actuele vluchtelingenproblematiek. Foto: Martin van Welzen
Lam Ngo
Nu worden we bijna dagelijks overspoeld met beelden van Syrische, Irakese, Afghaanse, Eritrese en andere bootvluchtelingen, maar tussen 1978 en 1980 werd de wereld ook geconfronteerd met dergelijke beelden. Toen waren het Vietnamese bootvluchtelingen die op de vlucht waren geslagen voor het communistische regime in hun land. Een van hen was Lam Ngo. Na vier dagen op zee werd hij met honderd andere vluchtelingen van een bootje gehaald door het Nederlands containerschip de Nedlloyd Hoorn. Met de komst van Vietnamese bootvluchtelingen naar ons land kwamen veel Nederlanders voor het eerst in contact met vluchtelingen. Vijfendertig jaar later blikken we met Lam Ngo terug op zijn vlucht uit Vietnam.
Dansmarathon
Uitzenddatum: Dinsdag 29-9-2015 19:00 – 20:00 NPO Radio 5
Joost Vrouenraets
Danser en choreograaf Joost Vrouenraets kwam via zijn leermeester, de beroemde choreograaf Maurice Béjart, in aanraking met het boeddhisme. Het scheelde niet veel of hij was monnik geworden. In 2008 werd hij onderscheiden met de Prijs van de Nederlandse Dansdagen voor jong en aanstormend choreografisch talent. Eind 2005 richtte hij samen met zijn danspartner Maïté Guérin het Gotra Ballet op.
Op 20 september dit jaar legde Vrouenraets de weg tussen Heerlen en Maastricht dansend af. Na 28 kilometer en acht uur kwam hij dansend aan op de Vrijthof. Het is voor zover bekend de langste danssolo ooit. Joost deed deze performance ter afsluiting van het internationale kunstenfestival Musica Sacra 2015. Het festival stond dit jaar in het teken van ‘de weg’ en Joost zijn performance heet Kokoro | de weg van het hart. Met de danstocht wilde Joost Vrouenraets tot de kern van het bestaan komen: de naakte, kwetsbare mens die niet anders kan dan zijn hart volge.
Dance for Health
De stichting Dance for Health zet zich in om met dans de kwaliteit van leven te verbeteren van mensen met Parkinson. De stichting heeft een methode ontwikkeld waardoor patiënten zich door dans beter en vrijer gaan bewegen. De stichting werd in 2012 opgericht door Marc Vlemmix en Andrew Greenwood. Marc is naast gepassioneerd dansliefhebber, ook Parkinsonpatiënt. Andrew komt uit de danswereld en werkte als balletmeester. Dance for Health is onlangs ook van start gegaan met danslessen voor mensen met MS bij Het Nationale Opera & Ballet in Amsterdam. Anna Bishop is 20 jaar MS-patient en neemt deel aan de danslessen. Zij komt vertellen over haar ervaringen met Dance for Health.
Mens, natuur en landschap
Uitzenddatum: Dinsdag 15-9-2015 19:00 – 20:00 NPO Radio 5
Arita Baaijens
Arita Baaijens (1956) is ontdekkingsreiziger, bioloog, schrijfster en vrijbuiter. In de zomer van 2013 omcirkelde ze te paard het Siberische Altaj-gebergte om daar het mythische paradijs Shambhala te zoeken. In januari 2016 verschijnt haar boek ‘Zoektocht naar het paradijs’. Eerder schreef ze onder meer ‘Een regen van eeuwig vuur’ en ‘Woestijnnomaden’. Voor haar onderzoek naar de betekenis van het landschap kreeg ze internationale erkenning en prijzen. Zo werd Arita Baaijens voor haar zoektocht naar Shambhala bekroond met de Women of Discovery Humanity Award 2014. Foto: Viktor Bentley
Matthijs Schouten
Matthijs Schouten (1952) studeerde biologie, Keltische taal- en letterkunde, vergelijkende godsdienstwetenschappen en oosterse filosofie. Sinds 1992 is hij verbonden aan Staatsbosbeheer. Bovendien is hij bijzonder hoogleraar Natuur- en Landschapsbescherming aan de universiteiten van Cork en Galway (Ierland) en bijzonder hoogleraar in de Ecologie en Filosofie van het Natuurherstel aan de Wageningen Universiteit. Sinds zijn studietijd heeft hij zich verdiept in de rol die natuur speelt in het menselijk denken en hij publiceerde hierover onder meer het boek ‘Spiegel van de natuur; het natuurbeeld in cultuurhistorisch perspectief’.
India-special
Uitzenddatum: Dinsdag 1-9-2015 19:00 – 20:00 NPO Radio 5
Heiko Dijker
Heiko Dijker voelde zich al op jonge leeftijd aangetrokken tot de schoonheid van India en klassieke Indiase muziek. In India werd hij hierin opgeleid door Shri Bhaswaraj Bhendigeri en grootmeester Faiyaz Khan. Aan het Rotterdams conservatorium behaalde hij de Masters-graad in klassieke Tabla bij Ustad Faiyaz Khan en Ted de Jong. Heiko heeft gewerkt met grote Indiase klassieke en minder klassieke musici en dansers, alsook met fusies van traditionele en vernieuwende muziek en dans. Hij is docent aan de SKVR muziekschool in Rotterdam, en geeft wereldwijd lessen en demonstraties aan conservatoria en andere instituten.
Paul van der Velde over Tatoeage van de ziel
Als godsdienstwetenschapper en indoloog houdt Paul van der Velde zich bezig met religie als menselijk verschijnsel. Of wat mensen geloven ‘echt waar’ is, en of je het als onderzoeker ook gaat geloven is van minder belang. Wat mensen binnen hun religieuze overtuigingen doen, daar is het godsdienstwetenschappelijk onderzoek om te doen, zo stelde Van der Velde. Maar na jaren van onderzoek naar het gedachtegoed van en de vele reizen door Azië, voldeed deze positie niet meer. In Tatoeage van de ziel laat hij zien welke gedachten en voorstellingen van Azië zijn dagelijks leven zijn gaan vormgeven, zonder dat hij zichzelf als een bekeerling tot het hindoeïsme of boeddhisme beschouwt. Onderwerpen die in dit boek aan de orde komen zijn onder meer: hoe hindoes in bronzen beelden hun goden zien, hoe de goden soms volkomen onverantwoord met de wereld en de mensen lijken te spelen, hoe literaire esthetica uit Azië het dagelijks leven kan gaan kleuren en hoe intensieve deelname aan de Aziatische culturen sporen nalaat in de ziel.
Over kunst gesproken
Uitzenddatum: Dinsdag 30-6-2015 19:00 – 20:00 NPO Radio 5
De tentoonstelling en het boek ‘door het beeld door het woord’ is een uniek samenwerkingsproject tussen De Ketelfactory en schrijver-journalist Peter Henk Steenhuis (Trouw). Steenhuis ondervroeg de afgelopen drie jaar eenentwintig kunstenaars die eerder in De Ketelfactory exposeerden over de bronnen van hun werk. Vervolgens associeerde filosoof René Gude door op de concepten van de kunstenaars, met vragen als: wat maakt een beeld meditatief, waarom is ware inspiratie niet ‘top-down’ maar ‘bottom-up’? Die samenwerking mondde uit in een lijvig boekwerk waarin kunstwerk, kunstenaar en het belang van kunst in deze tijd centraal staan. Op de tentoonstelling ‘door het beeld | door het woord’ in De Ketelfactory worden de bevraagde kunstwerken in relatie gebracht tot teksten uit het boek.
Voor De Ketelfactory en de eenentwintig kunstenaars is het boek een eerste stap in de richting van de grote tentoonstelling die in 2016 wordt georganiseerd op een externe locatie. In OBA-live gaat Bettine Vriesekoop in gesprek met beeldend kunstenaar Hans van Bentem, schrijver-journalist Peter Henk Steenhuis en curator Winnie Teschmacher.
DJ’s In Da House!
Uitzenddatum: Dinsdag 9-6-2015 19:00 – 20:00 NPO Radio 5
Na zijn loopbaan bij de radio maakte voormalig 3FM-deejay Michael Pilarczyk een zeilreis langs alle kusten van Europa. In deze periode schreef hij zijn debuutroman Dansen in de Hemel, die in 2014 werd uitgebracht. Als spreker voor management en bedrijven oogst Pilarczyk de laatste jaren veel succes. Hij behandelt thema’s als mindfulness, meditatie en allerhande praktische tips om de kwaliteit van leven te verbeteren.
Ook te gast is houseproducer en zenleraar Ramon Roelofs, beter bekend als Charly Lownoise. Naast zijn DJ-activiteiten is Roelofs sinds begin 2009 zenmeditatieleraar op een school in Den Haag. Onder leiding van zijn leraar Raoul Destrée mediteert hij sinds 1999 en daarnaast volgde hij intensieve trainingen in kloosters en abdijen in Nederland, België, Italië, Spanje en Frankrijk.
Geld, geld, geld
Uitzenddatum: Dinsdag 26-5-2015 19:00 – 20:00 NPO Radio 5
Dit kan niet waar zijn
Toen op 15 september 2008 de Amerikaanse bank Lehman Brothers failliet ging hamsterden bankiers in de City van Londen voedsel, zetten hun geld om in goud, of bereidden de evacuatie van hun kinderen naar het platteland voor. Joris Luyendijk zat twee jaar lang ondergedompeld in financiële wereld van Londen. In zijn bestseller Dit kan niet waar zijn, Joris Luyendijk onder bankiers (2015) gaat hij in op vragen zoals: Zijn bankiers monsters? Is hebzucht het probleem? Zijn de diepere oorzaken van de crash van 2008 weggenomen? En kan het weer gebeuren of is de financiële wereld nog altijd een tijdbom in het hart van onze samenleving?
Sander Tideman is voormalig bankier, adviseur duurzaamheid en leiderschap en auteur van onder andere Mind over Matter; van een zeepbelkapitalisme naar een economie met een hart (2009), en Compassion or Competition: Business as Instrument for Positive Change (2014). Met Sander Tideman bespreken wij het boek van Luyendijk en hij geeft er zijn door het boeddhisme geïnspireerde kijk op.
Geld uit het niets en Ons Geld
Op 21 april 2015 hebben de initiatiefnemers namens 113.878 ondertekenaars het Burgerinitiatief Ons Geld aangeboden aan de voorzitter van de Commissie Burgerinitiatieven. Doel is het maatschappelijk en politiek gesprek over geldschepping door private banken aan te wakkeren. Momenteel ontstaat geld zodra een individu, een bedrijf of de overheid een lening aangaat bij een private bank. Al deze leningen moeten met renteopslag worden terugbetaald aan private banken. In feite ‘huren’ we nu nagenoeg al het geld van private banken. Dit is volgens het burgerinitiatief onnodig en onwenselijk.
Burgerinitiatief Ons Geld komt voort uit een samenwerking van het theatergezelschap dat bekend staat onder de naam ‘De Verleiders’ en bestaat uit de heren: Pierre Bokma, Victor Löw, Leopold Witte, George van Houts en Tom de Ket, de Stichting Ons Geld en drs. Ad Broere, econoom, zelfstandig adviseur en auteur van Geld uit het Niets (2012). Ad Broere komt vertellen over de laatste stand van zaken van het Burgerinitiatief en Geld uit het Niets.
Wat na gevangenschap en trauma?
Uitzenddatum: Dinsdag 28-4-2015 19:02 – 20:00 NPO Radio 5
Arjan Erkel, Sjef Berendsen en Matthieu Vaessen praten naar aanleiding van de vrijlating van de ontvoerde Sjaak Rijke in Mali over de gevolgen van gevangenschap en traumatische gebeurtenissen.
Arjan Erkel werd bijna twee jaar gegijzeld in de Russische deelrepubliek Dagestan. Hij organiseert nu zelf met regelmaat Prison Days zodat mensen vrijwillig kunnen ervaren wat het is om een periode in gevangenschap door te brengen. Heeft opsluiting voor korte tijd ook heilzame kanten voor de geest?
Uitzenddatum: Dinsdag 31-3-2015 19:02 – 20:00 NPO Radio 5
De grenzeloze generatie en de onstuitbare opmars van de B.V. IK
Oprichter en grootaandeelhouder van onderzoeksbureau Motivaction Frits Spangenberg komt praten over de omgang met jonge, veeleisende werknemers. Werkgevers worden steeds vaker geconfronteerd met zelfoverschatting en narcisme, en hebben moeite met het binden en boeien van jonge werknemers, die hoge eisen stellen aan gehoord worden, aan inspiratie en authenticiteit. Wat voor leiderschap is nodig om de talenten van jongeren anno 2015 optimaal te ontwikkelen?
Doendenken
Henk Oosterling (1952) was nationaal kampioen Japans zwaardvechten, promoveerde cum laude in de filosofie en probeert via Rotterdam Vakmanstad en scholen ervoor te zorgen dat jongeren een echt vak leren. Rotterdam Vakmanstad (RVS) is een organisatie die vanaf 2008 in Rotterdam op basisscholen het programma Fysieke Integriteit opzet en coördineert. In dit programma judoën, eten, koken, tuinieren en filosoferen kinderen in het reguliere programma. De afgelopen jaren heeft RVS voor de groepen 6, 7 en 8 een ecosofisch lessenpakket ontwikkeld dat voortbouwt op de filosofielessen, maar dit uitbreidt met lessen in media- en ecowijsheid, aangevuld met zogenaamde vredeslessen waarin leerlingen mediatietraining krijgen. Naast vier basisscholen heeft RVS haar werkterrein inmiddels uitgebreid naar diverse VMBO, MBO en HBO-scholen.
Marli Huijer
Uitzenddatum: Dinsdag 17-3-2015 19:02 – 20:00 NPO Radio 5
Hoofdgast is Marli Huijer, de kersverse Denker des Vaderlands. Zij volgt dit jaar filosoof René Gude op die de post een jaar bekleedde. Huijer (1955) is bijzonder hoogleraar aan de Rotterdamse Erasmus Universiteit en lector filosofie aan de Haagse Hogeschool. Ze is arts, schrijver, feminist, werkte voor de junkiebond en onderzoekt daarnaast nieuwe technologieën, tijd en ritme. De afgelopen jaren werd ze bekend bij het grote publiek met de boeken Ritme (2011) en Discipline (2013) en als opiniemaker.
Na ‘tegen-denker’ Hans Achterhuis en ‘mee-denker’ René Gude kondigt Marli Huijer aan tussen-denken centraal te stellen in haar Denkerschap. Ze zal zich richten op de publieke ruimte als ‘tussenruimte’, en wil zich als filosoof ook letterlijk tussen haar gesprekspartners begeven. “Als Denker des Vaderlands wil ik kijken of ik stemmen van anderen die op een minder goed hoorbare positie zitten dan ik, kan laten klinken.”
Daarnaast licht eindredacteur Florentijn van Rootselaar van Filosofie Magazine de genomineerden voor de Socratesbeker toe. Volgende maand wordt de prijs uitgereikt aan de schrijver van het beste filosofieboek uit 2014.
Het F-boek
Uitzenddatum: Dinsdag 3-3-2015 19:02 -20:00 NPO Radio 5
In OBA Live over het verschijnen van het F-Boek op 5 maart. Te gast zijn schrijfster Anja Meulenbelt en Mercedes Zandwijken, die debatten over polariserende onderwerpen organiseert.
Het F-boek brengt het feminisme van nu in woord en beeld. Een boek over de staat van het feminisme in Nederland, met beschouwende essays met een persoonlijke toon van ruim vijftig auteurs, afgewisseld met foto’s en illustraties. Ook komt de rol van de vrouw in het boeddhisme aan bod.
Noodhulp bij crisis?
Uitzenddatum: Dinsdag 10-2-2015 19.00 – 20.00 NPO Radio 5
Het Ebola-virus, Syrië, Irak, Gaza en Oekraïne. Hoe kunnen hulporganisaties de noodhulp bij crises verbeteren, nu die in aantal en omvang toenemen? Op zoek naar concrete antwoorden organiseren dertien Nederlandse hulporganisaties daags na de uitzending de Nederlandse Humanitaire Top. Dit initiatief loopt vooruit op de World Humanitarian Summit die de Verenigde Naties organiseert in 2016 in Istanboel. Hoogleraar humanitaire hulp en wederopbouw Thea Hilhorst blikt alvast vooruit. Zij licht de internationale noodhulp door. Is er een andere aanpak nodig? Ook schuift directeur Farah Karimi van Oxfam Novib aan.
De ingrepen in ons landschap
Uitzenddatum: Dinsdag 27-1-2015 19.00 – 20.00 NPO Radio 5
Deze OBA Live gaat over de ingrepen die we doen in ons landschap. Te gast zijn directeur Johan van de Gronden van het Wereld Natuur Fonds en sinoloog Rik Schipper. Hij heeft ook een blog, maar wel volledig in het Chinees.
Johan Van de Gronden sprak de afgelopen week in Trouw over de opmerkelijke en unieke samenwerking tussen het WNF en Friesland Campina. Het WNF is een project gestart waarbij samen met boeren wordt gewerkt aan biodiversiteit in de polder. Van de Gronden geeft aan dat het WNF eerder natuur en landbouw strikt scheidde. “Lang vonden wij dat de boer er was voor de landbouw en wij voor de natuur. Dat idee is volstrekt achterhaald.”
Volgens Johan van den Gronden bestaat natuur en landschap niet alleen uit regenwouden ver weg met populaire beesten als de orang-oetan, het is ook de veldleeuwerik of de grutto in het Nederlandse cultuurlandschap. De aanpak is een omslag voor het WNF, dat tot nu toe was gericht op natuurbehoud.
Ook gaat het WNF het project Aishan ondersteunen dat onder leiding staat van de Nederlandse sinoloog en taoïstisch leermeester Rik Schipper. Schipper brengt met zijn stichting Aishan, “liefde voor bergen”, de biodiversiteit en oude culturen van taoïstisch natuurgebieden in China in kaart. Hiervoor krijgt Aishan fondsen ondermeer van het WNF.
Meditatie en wetenschap
Uitzenddatum: Dinsdag 16-12-2014, NPO radio 5 (55 min)
Marieke van Vugt
Neurowetenschapper en boeddhist Marieke van Vugt (Rijksuniversiteit Groningen) doet onderzoek naar de effecten van meditatie op cognitie. Ze werkt momenteel aan een computermodel van de processen die betrokken zijn bij meditatie. In oktober reisde ze naar India om daar monniken les te geven over neurowetenschap in het kader van het Science for Monks-project. Met hen besprak ze onder meer de resultaten van haar meditatieonderzoek en haar -westers georiënteerde- model van meditatie. Dit leverde soms verrassende discussies op.
Adeline van Waning
In 2007 mediteerde een groep proefpersonen voor een Amerikaans wetenschappelijk onderzoek. Psychiater Adeline van Waning nam eraan deel en publiceerde dit jaar het boek ‘The less dust, the more trust’ over haar ervaringen. Drie maanden mediteerde ze met 30 anderen in het Shambhala Mountain Centre, hoog in de besneeuwde Rocky Mountains. Het internationale Shamatha Project, opgezet door meditatieleraar Alan Wallace en neurowetenschapper Clifford Saron, is een grootschalig onderzoek naar shamathameditatie en de effecten ervan op cognitief functioneren, emotieregulatie en het immuunsysteem.
Complementair geld
Uitzenddatum: Dinsdag 2-12-2014, NPO radio 5 (55 min
Op het moment dat de financiële crisis uitbrak, raakte theatermaker Dette Glashouwer haar inkomen kwijt. Waar ze tot dan toe nooit enige echte interesse in geld had geha
d, bleek het nu ineens bepalend voor haar leven, juist omdat ze het niet had. Ze ging haar desinteresse in geld onderzoeken, en de taboes eromheen. Ze raakte gefascineerd door de geschiedenis van geld en de uitvinding van complementair geld.De voorstellingen die ze de afgelopen jaren over geld maakte vonden een grote weerklank bij het publiek, dat zich zorgen maakt over de voortwoekerende crisis èn over hun eigen financiële positie. De betrokkenheid was zo groot, dat Dette de toeschouwers aan het einde van elke voorstelling uitnodigde om hun engagement om te zetten in een aandeelhouderschap, om zo haar onderzoek naar de wereld van het geld en het maken van een volgende voorstelling mogelijk te maken. Inmiddels heeft de theathermaakster zo’n 1100 aandeelhouders over de hele wereld onder wie Herman Wijffels, Jan Rotmans en directeur Matthijs Bierman van de Triodosbank.
Henk van Arkel(geproduceerd door Hanne Dijkstra) is directeur van de Social Trade Organisation (STRO) en auteur en medeauteur van zes boeken over een nieuwe visie op economie en ontwikkelingssamenwerking, zoals Arm door geld en Het gelijk van het genoeg. Het huidige geldsysteem gaat ten koste van mens en natuur. In plaats van banken en de rijkste ‘1%’, moeten mensen zelf weer de regie krijgen over hun geld, vindt Van Arkel. In het doorgeefboek ‘Een @nder soort geld’ legt Van Arkel uit hoe zijn organisatie de techniek heeft ontwikkeld om de economie weer op lokaal niveau te voeren, werkeloosheid tegen te gaan en het midden- en kleinbedrijf van broodnodig krediet te voorzien.
Dochters van de bergen
Uitzenddatum: Dinsdag 25-11-2014, NPO Radio 5 (25 min)
Het laatste boek van Myra de Rooy heet Dochters van de bergen. Hierin staan de levensverhalen van vier vrouwen uit Iran, Ladakh, Oost-Turkestan en Tibet. Ze zetten zich allen in voor het welzijn van anderen, en niet zonder gevaar. Hoewel de vrouwen uit verschillende landen komen, zijn veel van hun ervaringen en gevoelens universeel en cultuuroverschrijdend. Myra de Rooy gaat op zoek naar hun verleden en krijgt inzicht in de drijfveren, passies, angsten en dromen van deze eigenzinnige en krachtige vrouwen.
De Rooy (1957) is naast geoloog, schrijver en fotograaf ook bergbeklimmer. Zij maakte vele solotochten in afgelegen berggebieden. Haar betrokkenheid en kennis en haar vriendschap met de vier vrouwen maken dit een uniek en oprecht document, waarin reisverhalen verweven zijn met levensverhalen. Van haar verschenen eerder Vrouwen in Boeddha’s Bergen (2006) en Het windpaardhuis (2007).
Koel hoofd en een warm hart
Uitzenddatum: Dinsdag 21-10-2014, NPO radio 5 (25 min)
Geld verdienen en toch handelen naar zingeving. Kan dat? Gaat het regime van de gure economie samen met het bereiken van een hoger doel? In deze OBA Live gaat het over ondernemen met een koel hoofd en een warm hart.
De drie bronnen van het kwaad? Frits Spangenberg moest er aanvankelijk om lachen. Het leek hem wat weinig Maar onwetendheid, begeerte of kwaadsprekerij zijn inmiddels al veertig jaar zijn leidraad in het leven. De oprichter en grootaandeelhouder van onderzoeksbureau Motivaction merkte in de loop der jaren hoe deze waarden en winstmaximalisatie van zijn bedrijf op gespannen voet met elkaar kunnen staan.
Mindfulness, ritalin en het puberbrein
Uitzenddatum: Dinsdag 7-10-2014, NPO Radio 5 (55 min)
Eline Snel: mindfulness voor ouders met pubers
Eline Snel haar boek Stilzitten als een kikker, Mindfulness voor kinderen (5-12 jaar) en hun ouders is een internationale bestseller. Het werd in 27 landen uitgebracht en er werden meer dan 140.000 exemplaren verkocht. Haar laatste boek Ruimte Geven & Dichtbij Zijn is geschreven voor ouders van pubers (12-19 jaar), stiefouders, therapeuten, leerkrachten en andere professionals. Pubers zijn volgens haar: “grappig, kwetsbaar, onvoorspelbaar en soms zelfs ronduit lastig. Ze hunkeren naar zelfstandigheid en tegelijkertijd kunnen ze die vaak nog niet aan. Dat kost henzelf en de volwassenen die met hen omgaan veel energie”. Het boek wil laten zien hoe volwassenen af en toe even een pas op de plaats kunnen maken. Het blijkt volgens Snel verrassend goed te werken als je niet meteen op je kind reageert, maar wél volop aanwezig bent bij de turbulentie waar het in zit. Eline Snel put rijkelijk uit haar eigen ervaring, als moeder en als mindfulnesstrainer.
Susan Bögels: medicatie of meditatie voor kinderen met ADHD?
De Universiteit van Amsterdam doet onderzoek naar ‘aandachtstherapie’ bij kinderen en jongeren met ADHD. Naar schatting 130.000 jongeren tot 21 jaar slikken het medicijn Ritalin tegen ADHD. Ritalin-gebruik is niet zonder risico: het medicijn, dat nauw verwant is aan amfetamine, kan zorgen voor een verminderd hongergevoel, slaapstoornissen en groeiachterstand. Hoogleraar Orthopedagogiek Susan Bögels en promovenda Renée Meppelink werken aan een onderzoek waarin de effectiviteit van medicijnen voor ADHD worden vergeleken met die van een mindfulness-training. De resultaten van eerder onderzoek stemmen hoopvol. Als pilot onderzocht Bögels het effect van MYmind, een mindfulness-training voor kinderen (9 tot en met 18 jaar) met ADHD, en een parallelle Mindful Parenting-training voor hun ouders. Na een achtweekse training bleken de belangrijkste symptomen van ADHD (hyperactiviteit en concentratieproblemen) aanzienlijk te zijn afgenomen. Medicatie en meditatie worden in het huidige onderzoek met elkaar vergeleken.
André Kuipers en Micha de Winter
Uitzenddatum: Dinsdag 30-9-2014, NPO Radio 5 (55 min)
In de BOS-documentaire ‘Dialoog met de natuur’ zegt astronaut André Kuipers in de ruimte getroffen te zijn door de kwetsbaarheid van de aarde. Hij stelt vast dat onze planeet de
enige is die we hebben en dat we het hiermee moeten doen. Naar aanleiding van zijn ruimtevluchten is André Kuipers zich ten dienste van de samenleving gaan inzetten, met een focus op duurzaamheid, wetenschap, educatie, voorlichting en het ondersteunen van goede doelen. Wat is er in de ruimte met André Kuipers gebeurd? En moeten we eerst allemaal de ruimte in om ons in te gaan zetten voor de wereld? Een van Kuipers’ jongste drijfveren is meer aandacht voor technisch onderwijs in ons land.
Micha de Winter (geproduceerd door Agnes Sommer) is hoogleraar pedagogiek. Hij publiceerde een groot aantal boeken en artikelen op zijn vakgebied. Daarnaast adviseerde hij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over jeugd- en gezinsbeleid en opvoedingsvraagstukken. Met hem bespreken we de herstart van het onderwijsjaar en alle veranderingen waar docenten en leerlingen dit jaar weer onvermijdelijk mee te maken krijgen.
Levenskunst en levenseinde
Uitzenddatum: Dinsdag 16-9-2014, NPO Radio 5 (55 min)
Joep Dohmen is hoogleraar wijsgerige en praktijkgerichte ethiek aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht. Dohmen is vooral bekend vanwege zijn publicaties over Nietzsche en over levenskunst. Hij studeerde wijsbegeerte in Utrecht en Leuven. Binnenkort gaat hij met emeritaat. Dohmen maakte zich eerder boos over de ‘middelmatigheid’ van onze levens. “We hebben huizen bomvol spullen, maar onze levens zijn een puinhoop.”
Op de vooravond van een politiek debat over de regels rondom euthanasie praat Bettine Vriesekoop met huisarts en zenboeddhist Martine Schrage. Op artsennet.nl schreef ze in haar column Zen en de kunst van euthanasie: ‘Maar eerlijk is eerlijk, ik had er ook lang mee geworsteld: hoe los ik dat conflict van principes op? Principieel was ik als arts altijd al vóór euthanasie geweest. Ik vond dat dat bij mijn huisarts zijn hoorde. Maar gelukkig was ik altijd al de dans ontsprongen. Het was zowat de eerste tien jaren van mijn praktijk eigenlijk nooit voorgekomen, of patiënten overleden spontaan net vóór het zover was.’
Misdaad en straf
Uitzenddatum: Dinsdag 9-9-2014, NPO Radio 5 (55 min)
In deze OBA Live doken we achter de wereld van de tralies. In de Tweede Kamer werd de dag na de uitzending over ons TBS-stelsel gesprokend. Een goede aanleiding eens te kijken naar de wijze waarop we vandaag de dag met wetsovertreders omgaan.
Jan de Cock (1964), ziekenhuispastor in het Universitaire Ziekenhuis van Antwerpen en daarnaast vrijwilliger in het pastorale team van de gevangenis van Antwerpen. Sinds 1987 is hij betrokken bij het gevangeniswezen in onder andere Chili en België. De Cock is auteur van de boeken Hotel Prison en De Kelders van Congo. Beide boeken zijn een weergave van persoonlijke ervaringen met gedetineerden en het leven in en rond gevangenissen. De Cock strijdt met de vzw (vereniging zonder winstoogmerk) Within-Without-Walls tegen mensonwaardige straffen, tegen psychisch en fysiek martelen en tegen de doodstraf. Verder wil hij bijdragen aan het verbeteren van mensonterende situaties in gevangenissen wereldwijd en zoekt hij mee naar mogelijke alternatieven.
Jacques Claessen (1980), universitair docent Straf(proces)recht aan de Universiteit van Maastricht, rechter-plaatsvervanger en een van de oprichters van de stichting Mens en Strafrecht. In 2010 promoveerde hij op het proefschrift Misdaad en straf – een herbezinning op het strafrecht vanuit mystiek perspectief.
Claessen houdt zich in het bijzonder bezig met de relatie tussen religie, moraal en strafrecht. Hij woont en werkt in Maastricht, waar al meer dan tien jaar met succes herstelrecht wordt toegepast. Met collega’s en leden van Stichting MENS verzet hij zich tegen de verharding van ons strafrecht. Claessen: ‘Het gaat erom dat wij altijd de mens blijven zien, of het nu gaat om een pedofiel, een moordenaar van een politicus of een gedetineerde’.
Rutger Bregman en het basisinkomen
Uitzenddatum: Dinsdag 27-5-2014, NPO Radio 5 (55 min)
Rutger Bregman maakt als historicus in snel tempo naam door zijn scherpe analyse van onze hedendaagse samenleving. Met hem verkennen we de mogelijkheden om tot een minder competitieve samenleving te komen. Nu we in Nederland al decennia lang een hoge mate van welvaart kunnen vasthouden kan er volgens hem alleen nog winst geboekt worden op het gebied van welzijn. Door het invoeren van een basisinkomen denkt Rutger Bregman het maatschappelijk geluk verder uit te kunnen breiden.
De Dalai Lama komt eraan!
Uitzenddatum: Dinsdag 6-5-2014, NPO Radio 5 (55 min)
Deze OBA Live staat geheel in het teken van het aanstaande bezoek van de Dalai Lama aan Nederland. Aan tafel zitten gasten die allemaal een bijzondere herinnering hebben aan de spiritueel leider van het Tibetaanse volk. De leer van de Dalai Lama heeft zich naar verrassende plekken gevonden: de top van het bankwezen, de muziekindustrie en het managementwezen.
Erica Terpstra noemt de Dalai Lama haar spiritueel leider. Heeft hem meermaals ontmoet en probeert zijn leer uit te dragen. Terpstra noemt zichzelf geen boeddhist, maar een eeuwig student van het boeddhisme.
Sander Tideman is voormalig ABN AMRO-bankier en veelal in Azië actief. De leer van de Dalai Lama vond een verrassende ingang bij die bank. Tideman pleit voor ‘economie met een hart’.
Paul Rosenmöller, voormalig politicus, ondervroeg de Dalai Lama kritisch voor een tv-uitzending van de Ikon. Dat viel niet overal goed in boeddhistisch Nederland. Maar wel bij de geestelijk leider zelf. Kijk ook naar Spraakmakende Zaken van 1 juni 2009.
De circulaire economie van Herman Wijffels
Uitzenddatum: Dinsdag 28-01-2014, NPO Radio 5 
Herman Wijffels heeft een imposant verleden bij de Rabobank, de Sociaal Economische Raad en de Wereldbank, maar maakt zich vandaag de dag vooral sterk voor een duurzame samenleving. Zo is hij hoogleraar Duurzaamheid en Maatschappelijke Verandering aan de Universiteit Utrecht. Een gesprek met hem over consuminderen en circulaire economie. Kijk ook naar de BOS-documentaire Profiel: Herman Wijffels – Denker van de 21e eeuw
Klimaatjager Bernice Notenboom
Uitzenddatum: Dinsdag 14-1-2014, NPO Radio 5 
Klimaatjournalist en beroepsavonturier Bernice Notenboom. werd bij het grote publiek bekend door het VPRO televisie-programma Klimaatjagers. Daarin neemt Notenboom de kijker mee de wereld over op zoek naar de gevolgen van de huidige klimaat verandering. Ook Notenbooms band met het boeddhisme komt ter sprake.